Rozpoczęło się wykładem pani prof. Anny Mlekodaj. Już myślałam, że o Antoninie Zacharze – Wnękowej powiedziano i wyrecytowano wszystko, ale to nieprawda. Uczestniczyliśmy w niesamowitej wiedzy starożytnej Grecji, którą to wplotła w swoje wiersze wspomniana poetka. Czym było OJKOS, a kim był KIRIOS? W jakiej hierarchii był ojciec z synem i kto miał prawo być w ojkos i jakie miejsce w tym wszystkim ma natura – której była nie tyle zwolenniczką, ale wrosła w nią, zapuściła korzenie, a te pozwalają wzrastać. 
Jakie zasługi w jej życiu miała siostra Julia – żona magnata Antoniego Komara? Jak się znalazła na krakowskiej pensji – gdzie zdała maturę? Co robiła podczas I wojny i jak wróciła na Podhale, czyli do Rabki. Na te i wiele pytań (których nikt by nie zadał, bo wiedza zerowa) odpowiedziała, a raczej opowiedziała nam pani profesor. 
Było jak zwykle magicznie – przeniesieni w inny świat nie aż tak odległy, ale inny od dzisiejszego, dostaliśmy ma srebrnej tacy to – czego by się nikt z nas nie dokopał nigdy. Wiersze jej czytane ot tak, mogą się zdawać naiwnie dziecięce, a nawet błahe, ale podszyte starożytnym ojkos, stają się fenomenem tajemnicy życia, więzi z naturą, z którą się nigdy nie rozstaniemy – bo jest w nas. Była też sugestia nici jej twórczości ze słowami św. Franciszka z Asyżu – karmiciela ptactwa i bliskości Ziemi. I choć jej nie są modlitewne, to smuga franciszkańska jest jej niezmiernie bliska, bo wiara i prawda o człowieku przeszywa je na wskroś. A przecież prawda to każdy z nas.
W okresie bohemy Skamandrytów – wydała własnym sumptem tomik wierszy „Magnolie”, potem jakieś lubelskie wydawnictwo wydało „”Wiersze spod Gorców”. Reszta zalegała w szufladzie, którą odkrył, ocalił od zapomniani i ukazał ją światu nasz rabczański maestro Zbyszek Kopytek – za o chwała i wielki ukłon.
 Dziękujemy wielce za tajemną wiedzę o twórczości tej samotnej i odtrąconej przez otoczenie poetki, filozofki, a nade wszystko kobiety. 

Potem było już Walne Zebranie i jak to na takim zakręcie: Zarząd, Komisje, uchwały i sekretarz w roli głównej. Wszystko poszło sprawnie, choć ja nie wyszłam z ojkosu i marnie kumam, co się działo. Ale dzięki prowadzącej zebranie kol. Beacie Śliwińskiej zebrano podpisy i przegłosowano jednogłośnie, akceptując wszystkie przedstawione sprawozdania, uchwały i co tam jeszcze było. Jedno ważne: od nowego roku składka 150,00 zeta za rok plus 6,00 zeta na Federację. Drożyzna bije nas na głowę. Urząd zubożał po powodzi i zapadlisku w Chabówce, nie mówiąc o innych wydatkach, dotacje coraz szczuplejsze, instruktorzy też podnieśli stawki godzinowe, a my chcemy gimnastyk jogowo-basenowych i innych szaleństw, w których przecież nie dość, że chętnie uczestniczymy, to są one dla nas maleńkimi chwilami szczęścia i tego bycia razem - co jest podstawą naszej działalności.
Życzę wszystkim miłych wakacji, wymarzonych plaż i smacznie podanego jedzonka i nie chorujcie, bo czeka nas przeprowadzka i siła robocza konieczna do zbawienia, a na finiszu spotkamy się w nowej siedzibie w październiku i bardzo proszę dożyć! 

Już po raz drugi mieliśmy zaszczyt gościć z wykładem pana 
mgr Grzegorza Moskala, który w niezwykle zwięzły i płynny sposób teleportował nas do czasów jakże burzliwych naszej ojczyzny. Każdy coś pamięta ze szkolnych lekcji historii, ale wtedy to był jedyny problem nie pomylić dat Styczniowego z Listopadowym, no i tych Targowic nieszczęsnych z Konfederacją. Dostateczny zadowalał i kwita. Przedstawiony przez niego ten czas był dzisiaj lżejszy o niewypowiedziane niebo, ale i ciekawszy, a nade wszystko zapalił w nas z lekka wygaśniętą lampkę patriotyzmu. Boże kochany – jak ONI wtedy walczyli o to nasze być czy nie być, jak się wadzili, jak szukali rozwiązań i kompromisu. Wiemy, że to nie takie aż proste.
Wiedza pana Grzegorza jest imponująco rozległa i podana w sposób filmowy, a co ważniejsze przyswajana z tym filmowym obrazem, którym nas lekko przenosi w tamten czas. Balsam. 
Załączam prezentację - która jest dziełem pana mgr Grzegorza. Ciekawscy niech zerkną, bo warto. Dziękujemy za pięknie spędzony czas, którego podmuch znowu zapalił w nas miłość do naszej Ojczyzny – bo czasem słabnie i mamy dość, a jednak nie o to chodzi. Zmanipulowani przez polityków, dajemy się wciągnąć w ich grę, a służba – jakiej się podjęli - to nie walka o własne interesy, ale o dobro OJCZYZNY!, o czym chętnie zapominają.

Małgorzata Kaznowska
foto: Jan Ciepliński

PS. Na spotkaniu nie byłam z prozaicznego powodu sklerozy – ale emocje sprezentowała mi nasza koleżanka Kasia Woźniak, za co tu składam jej serdeczne dzięki. 

 Myślałam, że będzie nudno i ogólnie beznadziejnie. Jaki to senior doznaje przemocy i niby, co można mu zrobić i w ogóle co nas to obchodzi? To sprawka młodych agresorów, zbuntowanych na dzisiejszość i co tu dużo mówić niewychowanych, a jednak – jak to ja - byłam w błędzie. 
Może najpierw pogratuluję władzom UM Rabki-Zdroju takiego pracownika. Ogromna jej wiedza mnie przytłoczyła. Co, komu, kiedy, w jakiej sytuacji, jaka pomoc i gdzie jej szukać, kto może jej udzielić dotyczyła nie tylko tematu PRZEMOC DOMOWA, ale i zdarzeń losowych (podtopień, pożarów, pogryzień przez psy i wszelkich inności, które mogą nam się zdarzyć). Była mowa o składzie zespołów interdyscyplinarnych, kto za tym stoi i jakiego wsparcia od nich oczekiwać, kto przymusowo leczony, a kto dopiero po wyroku sądowym, o świadczeniach socjalnych dla najuboższych, co z bezdomnymi, bezrobotnymi, a co z leniami, którzy mają wszystko w nosie i czekają na „ łatwy grosz”. Była też mowa o wsparciu w tejże kwestii Gminy, jak i Powiatu – i to też trzeba mieć w zasięgu wiedzy. 
Jeszcze raz gratuluję UM takiego pracownika - fachowo, merytorycznie, w pigułce przedstawiła program naszego Gminnego OPS. Jestem zachwycona panią Anną. Jej wiedza w tym temacie mnie powaliła (a miało być nudno i a a a…, do kitu….) . Znajomość, lekkość i biegłość wypowiedzi, z jaką przedstawiła możliwość Gminy, wraz z Jej zaangażowaniem w tymże temacie (bo dało się czuć), wysłuchałam i przyswoiłam lekuchno i z ciekawością, w dodatku otworzyła mi nowy „świat” naszej rabczańskiej społeczności, bo nie myślcie sobie, że nas to nie dotyczy i że jesteśmy od tego wolni!!

Wszystkich przepraszam, że z miesięcznym opóźnieniem piszę o wykładzie, który zaprezentowała nam nasza Stasia Górkiewicz 12 grudnia 2023, ale ja niestety, też sprzątam przed świętami, krochmalę i prasuję na „drucik” serwetki – bo są dla mnie oznaką świąt i obieram, i kiszę buraki. W międzyczasie - może ktoś umie pisać - ja nie. Dlatego proszę o wybaczenie.
„Znać drogę to jedno, ale podążać nią to drugie” – takie było motto wykładu, który taktował o zwyczajach adwentowych i świąteczno – bożonarodzeniowych.
Życie związane z prawami roku, RYTM, PORZĄDEK i MODLITWA od „powietrza, głodu, ognia i wojny…”to bez mała, a może to głównie towarzyszyło mieszkańcom podhalańskich wiosek. Adwent - to koniec muzykowania, a jego czas to nawet kapelusiki bez piórek, bo te były oznaką czasu odświętnej wesołości. Wróżby o zamążpójściu, ożenku, lanie wosku pod garnuszkiem - były też w miarę ważne i wszyscy w nie wierzyli.
Post był bez mleka, tylko kwaśnica z olejem. Kobiety obowiązkowo - ciemne chustki i broń Boże bez ozdób, a chłopy właśnie wtedy odpinali piórko od kapelusza. Godzinki od rana odśpiewane w chałupie, a roraty to prawie obowiązek, ale bez przymusu, a na św. Tomasza nie jedź chłopie do lasa - bo zawsze się to źle skończy.
Jaka była WIGILIA, to taki miał być cały rok – a towarzyszyły im przeróżne obrzędy:

• krowy okadzano,

• owce lizały sól wielkanocną,

• nic nie można było pożyczać,

• odwiedzanie się – niemile widziane, chyba że chłop w białej koszuli – to i owszem,

• dobrze było coś w tym dniu sprzedać,

• nie można było jeść surowych potraw – bo od tego boloki na gębie,

• choinkę najlepiej ukraść z cudzego lasu, która ubrana wisiała u powały, a przed pasterką należało walnąć kieliszek gorzałki.

We wigilię koniecznie:

• snopek owsa w izbie,

• sianko pod obrusem,

• gazda rzucał owies po izbie, modląc się za zmarłych,

• wszyscy koniecznie w butach i odświętnie ubrani,

• opłatek maczało się w miodzie i kawałeczek zostawiano do przyszłego roku, żeby chleba nie brakło.

Na wigilię: zupa grzybowa, grzyby z kluskami, barszcz z fasolą, kluski z makiem i kompot, ale potraw nie dojadało się do końca. Po pasterce, na którą bez względu na pogodę wszyscy szli, trzeba było się umyć w wodzie źródlanej i młode chłopaki szli na podłazy, a niektórzy już na namówiny.
Boże Narodzenie było chrube święto – nikt nie pracował (siekiera pod nogami). Oczywiście, chodzili kolędnicy, a głównie dzieci.
Swoją opowieść Stasia przerywała kilka razy, grając nam na skrzypcach góralskie melodie, co było omastą dla duszy.
Dziękujemy bardzo za trud pracy włożony w to spotkanie z nami. Dziękujemy z całego serca i kiedyś znowu poprosimy o Twoje wspomnienia.

Małgorzata Kaznowska
Zdjęcia Jasiu Ciepliński

Znowu doczekaliśmy się spotkania – bo jak ominąć taki dzień? Było przede wszystkim wspólnotowo, bo to jest priorytetem naszego Stowarzyszenia. Wernisaż Sekcji Plastyczek, tym razem troszkę inny, ponieważ wystawa prac naszego zmarłego przyjaciela Stasia Urbanika, była akcentem naszej pamięci o Nim. Tak ma być! i tego będziemy pilnowały, bo przecież kiedyś odejść trzeba i to jest zapisane nam przy przyjściu na ten świat. Jeszcze raz powtórzę „Stachu bywaj!”. Ale i produkcja naszej nestorki Dany Wyrobek została choć w kropli dowartościowana i Dana też miała swoją ścianę (za żywota - dzięki Bogu). 
Popandemiczne ułomności zdrowotne nie ominęły i nas, dlatego może mniej obrazów, ale pracowitość ozdrowieńców dała czadu i tak: nasza Józia Worwa wykazała się - co tu dożo mówić – pracowitością za trzech! Brawo Józia! Reszta wypacykowana do bólu i chwała wszystkim za to! 

Uświetnił spotkanie występ Sekcji Kabaretowej pod niezłomnym kierownictwem Anny Rodzik, od tekstów przez dobór piosenek i całej choreografii, a wyćwiczony przez pilność uczestniczek sprawił, że było ach !!!! radośnie i wesoło, a przecież o to chodzi. Wielkie brawa za trud i chęci – których głównie brak. Dziękujemy gościom i członkom naszego Stowarzyszenia za liczne przybycie, a autorkom pieczonych słodkości za dodatkowy wysiłek i staranie. Mój Boże – gdyby nie WY to KTO ??

Małgorzata Kaznowska

Co skombinował książę Adam Czartoryski ? – muszą poczytać nieobecni, bo nie będę streszczała lawiny wiedzy przekazanej nam od naszego wykładowcy. Ci, co byli – wiedzą! No i I Wojna. Sarajewo (czerwiec 1914). Śmierć Księcia Ferdynanda i trup przez 4 lata ściele się gęsto. Kto znika z mapy świata? Ale tu chwileczkę się zatrzymam – nim dojdziemy do rozejmu w Compiegne 11 XI 1918r. który był na papierze, ale wcale nie zakończył działań wojennych. Jest mi jednak ten czas niezmiernie bliski. A to: w mroźny wigilijny wieczór we wcale niemałej wiosce Pustomyty pod Lwowem przyszła na świat moja mama w 1915 roku. I nie byłoby to jakąś niesamowitością, ale w tym samym czasie mój już siedemnastoletni przyszły tato był, jako legionista na włoskim froncie, (zamieszczam zdjęcie taty w mundurze legionisty – trochę sfatygowane, ale to fotografia sprzed 108 lat – miała prawo). Żeby nie było za ślicznie – zabłąkana kula patrolowa dum-dum w maju 1919r.(mama miała wtedy 3 latka) – mimo niby zakończonej wojny, chyba niechcący, ale jednak - trafiła w domu jej trzydziestodwuletnią mamę, która – jak to na wojnie – wykrwawiła się i zmarła. Dlatego ten czas jest we mnie do dzisiaj. Przepraszam za to wspomnienie, ale byłabym nieuczciwa wobec siebie, pomijając je.
Ale wracam do wykładu. AKTYWIŚCI, PASYWIŚCI – tworzenie grupy Strzelców, Naczelnicy Komitetów Narodowych, Brygadierzy, Polski Komitet Narodowy. Stolice Generalnego Gubernatorstwa : Warszawa, Lublin, Lwów. Manifest Dwóch Cesarzy (Niemiec i Austrii). Propozycja utworzenia niepodległości Państwa Polskiego (1916), Tymczasowa Rada Stanu (tworzenie Polskich Sił Zbrojnych) i powołanie Rady Regencyjnej. Kim był Roman Dmowski tworząc „Błękitną Armię” i dlaczego uznała go Ententa, a co z tym wspólnego miał gen, Haller i jaką rolę w tym wszystkim miał Paderewski i Rada Regencyjna, i Józef Piłsudski ?? Uf, moi kochani! Ale jeszcze był Witos, Daszyński, Grabski i Romer, no i jesteśmy w Traktacie Wersalskim. A potem Sejm Ustawodawczy (1919) i tak do 1939r. Jak wszystko na tym świecie jest „po coś”, tak i to wspomnienie miało sens i cel. Nasz wykładowca wskrzesił w nas swoim wspomnieniem ogromny patriotyzm, choć przybliżony czas był siermiężny, podły i upadły. Wojna to czas grabieży, gwałtów, rozbojów – bo każda jest taka (ta obok nas ma to samo, choć jest o sto lat młodsza). Dzisiaj Ukraińcy okradają w biały dzień swoich rodaków – wiem to! Niestety, to prawda i nie trzeba aż tak daleko szukać. Ale niby dalsza, ta na Bliskim Wschodzie - niczym nie odstępują od tych okrucieństw). Zawierucha wojenna dla pocisków nuklearnych i broni biologicznej nie zna już granic.
Cieszmy się, że nas tymczasem omija. 
Dziękuję raz jeszcze panu mgr Grzegorzowi Moskalowi za . nie tylko wiedzę, jaką przekazał, ale nade wszystko za pasję tematyczną, jaka dotarła do mnie podczas wykładu. Miałam świetnych historyków w życiu: mgr Ewę Felińską w podstawówce i prof. Edwarda
Tomaszewskiego w Romerze – to GENIUSZE historii, ale jest Pan GENIALNYM ICH NASTĘPCĄ - i kłaniam się do stóp!

Małgorzata Kaznowska
Zdjęcia w :::GALERII  Kasia Woźniak i Jan Ciepliński

Rozalka, Hanka, Janta i Maria – bo tylko one zostały nam przedstawione przez naszą koleżanką Stasię Górkiewicz podczas jej autorskiego wykładu w dniu 24 października 2023 i o nich będzie mowa. Dzielnych kobiet na przestrzeni losów Ziemi nigdy nie brakowało. Były, są i będą. Eskimoski, Sybiraczki, Indianki, kobiety Amazonii żyjące w ekstremalnych warunkach - to przecież niestrudzone strażniczki przez duże „es” - rodów i plemion. Wojownicze Francuzki, nieustannie wynaradawiane Polki, przeganiane jak bydło Ormianki i ostatnia irańska Noblistka to cóż innego, jak nie strażniczki praw kobiet. O Skandynawkach mało wiem, ale jak przetrwały czas z tymi dzikusami Wikingami – to i im należy się wielki szacun. Można by tak wyliczać po kolei kobiety innych narodowości na całym świecie i punktować ich „strażniczość”, ale nie pominę żon, sióstr, a nawet i kochanek rybaków, marynarzy, górników po alpinistów i grotołazów. nie wyłączając z tego naukowców, którzy życie poświęcili tylko i wyłącznie swojej pasji, zostawiając codzienność kobietom.
Kobiety Strażniczki – bez względu na miejsce bycia na planecie Ziemia, to nade wszystko rodzicielki, a potem: matki, żony, karmicielki, pilnujące porządku wychowawczynie, pierwsze katechetki, artystki, prządki, tkaczki, krawcowe, hafciarki, poetki, nauczycielki godności i pokory - pierwsze wzorce człowieczeństwa dla dzieci.
Ale wróćmy na Podhale i do tych, które zostały wspomniane, które zasługują na naszą wdzięczność, a są już na Niebieskich Polanach. Czas, w którym przyszło im żyć, narzucał obowiązkowe zasady kobietom, którym trzeba było się podporządkować bezdyskusyjnie, co nie znaczy, że się z tym godziły.

...natura, kultura i wiara, bo do tego jesteśmy wrzuceni, w tu musimy być i istnieć. Jesteśmy gniazdownikami, ktoś nas musi uczyć, jak TU mamy być, niezmiennie, w każdej epoce. NATURA - to wartość witalna, sympatyczna, KULTURA to etyczna, a WIARA to religijna, takie wyjście poza! Tak rozpoczęła wykład inauguracyjny naszego nowego roku akademickiego p. prof. Anna Mlekodaj o Stanisławie Witkiewiczu - patriocie, wygnańcu, malarzu i artyście. I niechby co miesiąc była inauguracja, pod warunkiem, że będzie jej wykład. Dla mnie mogłaby mówić o produkcji sznurówek, czy gumek do majtek i tak zawsze słucham ją z zapartym tchem, podziwem nad rozległą wiedzą i umiejętnością jej przekazania. To dar, bo umiejętność to nie to słowo. Potoczystość wypowiedzi, jasny przekaz, garściami podane wiadomości, krocząc historycznie przez dzieje kraju, są nie tyle ogromem wiedzy, co ucztą duchową, a cisza, jaka towarzyszy zawsze wykładowi, jest odbiciem wciągnięcia słuchaczy w temat i nie wymaga komentarza. 
10 października 2023 w Sali Obrad Urzędu Miasta miała miejsce ta uroczystość. Odśpiewanie „Gaudeamus…” rozpoczęło spotkanie, ale wykład był omastą i miodem na serce. Nie będę streszczała otrzymanej wiedzy i tego „czegoś”, co dostałam podczas wykładu, bo nie chcę tego zbrukać i karkołomnie przekazać tym, którzy nie byli. Muszą się zadowolić internetowymi informacjami. Trudno. Fatyga przyjścia ma swoją Victorię, ale staram się nieobecność usprawiedliwić i zrozumieć.

Po wykładzie Prezes przekazała bieżące informacje, co się wydarzy i kiedy a wiceprezes Krystyna Wojdyła przedstawiła „Zamierzenia programowe” na nowy rok akademicki. Harmonogram zajęć będzie też na stronie www. Proszę zaglądać, bo wysyłanie personalnych SMS jest pracochłonne, a czas nam się kurczy. Przed nami rozliczenie dotacji, poszukiwanie trenerów i wykładowców, pisanie nowych grantów i rozliczenie roczne. Łatwo nie jest, ale kto powiedział, że będzie. 
Życzymy wszystkim naszym Członkom udanego zakończenia roku, w zdrowiu i pomyślności – bo tego nigdy dość. 

Zarząd RUTW
i Małgorzata Kaznowska
:::zdjęcia Jan Ciepliński